🌼
Stosunki między instytucjami państwowymi i religijnymi przyjmowały w historii przyjmują obecnie różne formy. Można wyróżnić dwa podstawowe modele relacji państwa – religia: państwo wyznaniowe (jedną z jego form jest teokracja) oraz model oparty na rozdziale Kościoła (religii) od państwa i neutralności światopoglądowej instytucji państwowych. Ten ostatni jest najczęściej spotykany we współczesnym świecie. Może on przybierać formę "przyjaznego rozdziału" lub państwa świeckiego. Dla reżimów komunistycznych było i jest charakterystyczne dążenie do budowania państwa ateistycznego. Z przemianami społecznymi i kulturowymi XIX i XX związane były procesy laicyzacji i wzrostu postaw indyferentyzmu religijnego. Wpływ na te przemiany miało również oddziaływanie ideologii laicyzmu i sekularyzmu. Odpowiedzią Kościoła katolickiego na wyzwania XX wieku był sobór watykański II (1962 – 65). Przeprowadzono na nim reformy w duchu aggiornamento i ekumenizmu. Pod koniec lat 60 władze PRL złagodziły politykę wobec Kościoła katolickiego wciąż jednak stosowały różnego rodzaju szykany (przede wszystkim prowadziły na masową skalę inwigilacje duchowieństwa) oraz podejmowały próby w ograniczenia oddziaływania Kościoła na społeczeństwo. Zdjęcie papieża Jana XXIII.